Optimalisering van Informatiebeveiliging: ISMS en ENSIA in gemeenten

In 2017 introduceerde Nederland ENSIA (Eenduidige Normatiek Single Information Audit) om gemeenten te helpen verantwoording af te leggen over hun informatiebeveiliging. Destijds lag de nadruk sterk op ENSIA, maar sindsdien is het besef gegroeid dat een Information Security Management System (ISMS) een meer omvattende en professionele aanpak biedt voor het beheren van informatiebeveiliging. In dit artikel bespreken we de evolutie van ENSIA naar ISMS, de voordelen van een slimme aanpak en de toekomst van ENSIA in het licht van nieuwe Europese wetgeving zoals NIS2.

Van ENSIA naar ISMS: een natuurlijke evolutie

ENSIA begon als een hulpmiddel om verantwoording af te leggen over specifieke beveiligingsmaatregelen zoals Suwinet, DigiD, BRP en PNIK. Maar, met de groeiende dreigingen op het gebied van cyberveiligheid, is een verschuiving opgetreden naar een meer geïntegreerde aanpak via ISMS. Een ISMS biedt een procesgerichte benadering voor informatiebeveiliging, gecertificeerd onder ISO 27001, en richt zich op continue verbetering door middel van de Plan-Do-Check-Act (PDCA) cyclus.

ISMS: de motor van beheeractiviteiten

Het ISMS van Key2Control maakt deel uit van een Management Control Systeem (MCS). Dit systeem volgt gestandaardiseerde beheersingsprincipes en vermijdt “losse eilandjes” binnen de organisatie. Voor gemeenten is het ISMS van Key2Control gebaseerd op de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO), bestaande uit 112 toetsbare normen afgeleid van ISO 27002. Het ISMS raakt alle kritische bedrijfsapplicaties en overstijgt daarmee de reikwijdte van ENSIA.

ENSIA en ISMS in samenwerking

Hoewel ENSIA en ISMS verschillende doelen dienen, kunnen ze complementair aan elkaar werken. ENSIA faciliteert de rapportage en verantwoording over naleving van informatiebeveiligingsmaatregelen die vereist zijn onder NIS2. Het gebruik van een ISMS helpt gemeenten systematisch te werken aan de beveiliging van netwerk- en informatiesystemen. ENSIA kan worden gezien als een hulpmiddel voor het valideren van de effectiviteit van het ISMS, door specifieke vragenlijsten jaarlijks in te vullen.

Slim organiseren van ENSIA en ISMS

Een slimme aanpak bij het organiseren van ENSIA in relatie tot het ISMS kan leiden tot aanzienlijke tijdbesparingen en een efficiëntere werkwijze. We delen enkele praktische tips:

• Actualiseer de BIO-meting vroeg in het jaar.
  Dit levert waardevolle input voor ENSIA, waarmee alle generieke vragen kunnen worden beantwoord.
• Plan en monitor checktaken.
  Zorg dat taken voor BRP, PNIK, Suwi en DigiD vroegtijdig zijn gepland en volg de voortgang via het ISMS.
• Beperk toegang tot ENSIA-portaal.
  Voorkom dubbel werk door gebruikers van het ISMS geen toegang te geven tot ENSIA. De ENSIA-coördinator kan de benodigde gegevens importeren vanuit de BIO-vragenlijst.

Tijdbesteding en kostenbesparing

Bij een goed werkend ISMS kan de tijdbesteding voor ENSIA beperkt blijven tot ongeveer 32 uur per jaar. Dit omvat activiteiten zoals het doornemen van handleidingen, voorbereiden van importbestanden en het invullen van de ENSIA-tool. Door ENSIA slim te organiseren, kunnen jaarlijkse kosten drastisch worden verlaagd en kan meer tijd worden besteed aan het verder professionaliseren van het ISMS.

Conclusie

ENSIA kan effectief zijn wanneer slim georganiseerd in samenhang met een ISMS. Maar voor een toekomstbestendige aanpak van informatiebeveiliging is het essentieel dat gemeenten hun ISMS verder professionaliseren en mogelijk overstappen naar ISO 27001-certificering. Dit biedt een breder en betrouwbaarder kader voor zowel publieke als private partners. De combinatie van ENSIA en ISMS, mits goed geïntegreerd, kan gemeenten helpen bij het efficiënt en effectief beheren van hun informatiebeveiliging.

*Dit artikel is gebaseerd op een presentatie die wij gaven tijdens een webinar.
Wil je ook deelnemen aan een webinar over actuele thema’s? Bekijk onze webinarkalender >>