5 Belangrijke onderwerpen voor de interne beheersingsprofessional in 2024

Relevante trends en thema’s voor 2024

De start van het nieuwe jaar brengt nieuwe uitdagingen en perspectieven. Daarnaast zijn uitdagingen uit 2023 niet opeens verdwenen. Nog altijd worden we geconfronteerd met krapte op de arbeidsmarkt en daarmee schaarste in vrijwel elke vakdiscipline die betrokken is bij interne beheersing. Het blijft dus onverminderd cruciaal voor lokale overheden om veerkrachtig te zijn in het beheren van governance, risico’s en nalevingskwesties. Vanuit Key2Control volgen wij de ontwikkelingen en trends rondom interne beheersingsvraagstukken die onze klanten bezighouden.  Wij zetten de uitdagingen voor 2024 graag voor je op een rijtje.

Vanuit Key2Control delen we regelmatig onze kennis en ervaringen via blogs en artikelen. Deze eerste blog van 2024 staat in het teken van belangrijke trends en ontwikkelingen waar interne beheersingsprofessionals in de publieke sector mee te maken krijgen dit jaar. In dit artikel beperken we ons tot het aanstippen van de trends en thema’s. In latere blogs gaan we dieper in op deze ontwikkelingen.


1. Opbrengsten lokale overheden verantwoorden
  

De jaarrekening over 2023 zal dit jaar bij Nederlandse gemeenten voor het eerst worden voorzien van een verplichte rechtmatigheidsverklaring van het College. We zien een grote verscheidenheid als het gaat om de aanpak die gemeenten hanteren. Uiteraard heeft de aanpak ook gevolgen voor de reikwijdte en diepgang bij de rechtmatigheidsverantwoording. We zien ook dat bij alle gemeenten en gemeenschappelijke regelingen de rechtmatige verantwoording van de uitgaven centraal staat. Maar de rechtmatigheidsverantwoording gaat ook over de juistheid van de gegevens en de volledigheid van opbrengsten. Van opbrengsten uit algemene belastinginkomsten en WOZ tot toeristen- en hondenbelasting. In de Key2Control software zijn inmiddels 4 normenkaders voor de rechtmatige verantwoording van opbrengsten beschikbaar, in de loop van 2024 zullen nog meer normenkaders volgen. Door naast het aantonen van rechtmatigheid bij uitgaven ook de opbrengsten vast te leggen, is de opzet en het bestaan van de financiële rechtmatigheid volledig aantoonbaar.  

 2. Ravijnbegroting van 2026 vraagt nu al om maatregelen 

Toenemende uitvoeringskosten, het korte termijnbeleid van de rijksoverheid en decentralisatie van taken hebben tot gevolg dat gemeenten vanaf 2026 met structureel omvangrijke begrotingstekorten te maken krijgen. Afgelopen jaar heeft het kabinet wel enkele maatregelen aangekondigd om de financiële situatie van gemeenten te verbeteren, maar deze maatregelen zijn voor veel gemeenten onvoldoende om het tekort in 2026 te voorkomen. Een permanente oplossing vraagt echter om een structurele hervorming van het gemeentefonds. Die structurele hervorming van het gemeentefonds biedt gemeenten het perspectief op voldoende middelen om hun taken uit te voeren. Dit zal tegelijkertijd gevolgen hebben voor de eisen die het Rijk stelt aan de interne beheersing van financiële rechtmatigheidsverantwoording door gemeenten. Key2Control anticipeert hier al op door vanuit een integrale benadering de interne beheersing bij gemeenten vorm te geven.  

3. Aantoonbaar voldoen aan CO2 prestatieladder

Sinds1 januari is het Besluit CO2-reductie werkgebonden personenmobiliteit in werking getreden. Dit besluit verplicht bedrijven en organisaties met meer dan 100 werknemers om woon/werk gerelateerde ritten van hun medewerkers te registreren. De registratieplicht geldt voor alle woon/werk gerelateerde ritten, ongeacht het vervoermiddel. Lichte paniek? Het besluit wordt pas sanctioneerbaar vanaf 1 juli 2024. Dit besluit is onderdeel van de CO2 prestatieladder waarin een CO2 reductie ambitie is opgenomen van 49% in 2030. Gemeenten en gemeenschappelijke regelingen moeten passende maatregelen nemen om een cultuur van voortdurende verbetering te omarmen en deze duurzaamheidsvereisten te integreren in hun interne beheersingsaanpak. Vanuit Key2Control zijn we druk bezig om de software te voorzien van nieuwe functionaliteiten om hierbij te ondersteunen.  

4. Verscherpte cyberbeveiliging met NIS2

Cyberveiligheid is en blijft een bijna dagelijks nieuwsitem. Regelmatig worden bedrijven en overheidsorganisaties slachtoffer van cyberaanvallen met vaak financiële en maatschappelijke gevolgen. Op 27 december 2022 is een Europese richtlijn gepubliceerd, genaamd NIS2. De Network and Information Systems Directive 2 is een EU-richtlijn gericht op het verhogen van de cybersecurity van essentiële diensten en digitale infrastructuur. Ook gemeenten moeten gaan voldoen aan de NIS2. Dat heeft grote gevolgen, omdat de NIS2 aanvullende maatregelen oplegt om de veiligheid van het netwerk- en informatiesystemen te waarborgen. Ook moeten gemeenten samenwerken met nationale autoriteiten om informatie over cyberdreigingen uit te wisselen en gezamenlijke maatregelen te coördineren. Natuurlijk laten we de Key2Control software aansluiten bij deze veranderingen om gemeenten en gemeenschappelijke regelingen goed te faciliteren.

 5. Striktere beveiligingsstandaarden informatiebeveiliging (BIO)

De Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) fungeert als de minimale standaard voor informatiebeveiliging binnen de Nederlandse overheid. Naar verwachting introduceren we komend najaar een nieuwe versie van de BIO met striktere beveiligingseisen en nalevingsverplichtingen die aansluiten op de nieuwe ISO-27001/2022. De nieuwe versie omvat strengere richtlijnen voor risicomanagement, incidentbeheer, toegangscontrole en meer. Er is natuurlijk een directe relatie met NIS2. Vanuit Key2Control zijn we druk bezig om gemeenten en gemeenschappelijke regelingen hierin te kunnen faciliteren, waaronder het beschikbaar stellen van de door ons verrijkte nieuwe versie van de BIO. 

Ben je benieuwd wat Key2Control kan betekenen voor jouw organisatie?
Met de Key2Control software ben je als organisatie aantoonbaar in control. Alle oplossingen zijn modulair leverbaar. Dat maakt je flexibel om alleen te gebruiken wat je nodig hebt. Heb je nog vragen of ben je benieuwd naar de mogelijkheden om meerdere modules te combineren? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op. 

We zijn ervan overtuigd dat een persoonlijk gesprek altijd van toegevoegde waarde is.